- brać – wziąć
- brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}do siebie {{/stl_13}}{{stl_7}}'interpretować czyjąś wypowiedź jako negatywną, złośliwą aluzję do siebie, do swojego zachowania; nadmiernie przejmować się czymś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Wszystkie uwagi szefa brał do siebie. Nie bierz tego do siebie, ale w twoim pokoju jest bałagan. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}na chłopski rozum {{/stl_13}}{{stl_7}}'próbować rozwiązać jakiś problem najprostszą, opierającą się na praktyce i życiowym doświadczeniu metodą, bez uciekania się do teorii, wyszukiwania niuansów itp.': {{/stl_7}}{{stl_10}}Skoro nie możesz nic wyczytać w instrukcji, to weźmy to na chłopski rozum. Biorąc sprawę na chłopski rozum, możemy zauważyć, że... {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}na języki {{/stl_13}}{{stl_7}}'czynić kogoś przedmiotem powszechnego obmawiania, plotek': {{/stl_7}}{{stl_10}}Przestań się z nim zadawać, bo ludzie wezmą cię na języki. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}na lep {{/stl_13}}{{stl_8}}{czegoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}'dawać komuś fałszywe obietnice, oszukiwać kogoś, robiąc mu nadzieję na coś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Gestapo wzięło go na lep wysokiej nagrody. Oszust brał swoje ofiary na lep obietnic załatwienia popłatnej pracy na Zachodzie. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś, coś} {{/stl_8}}na muszkę {{/stl_13}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wymierzać w kogoś, w coś broń, celować do kogoś, do czegoś z broni palnej': {{/stl_7}}{{stl_10}}Wziąć cel na muszkę. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'zaczynać obserwować, przyglądać się komuś, czemuś dokładniej, baczniej; śledzić kogoś, coś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Wzięto na muszkę handlarzy amfetaminą. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś, coś} {{/stl_8}}na przetrzymanie {{/stl_13}}{{stl_7}}'starać się wygrać z kimś (czymś), zmusić kogoś (coś) do czegoś własną determinacją, cierpliwym czekaniem, aż ktoś (coś) ustąpi, podporządkuje się': {{/stl_7}}{{stl_10}}Wzięła go na przetrzymanie i cały dzień nie odezwała się słowem – jakby był powietrzem. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}na rozum {{/stl_13}}{{stl_7}}'doszukiwać się w czymś sensu, logiki': {{/stl_7}}{{stl_10}}Weźmy to na rozum: przecież to niemożliwe, żeby strajkowali bez powodu. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}na spytki {{/stl_13}}{{stl_7}}'starać się wypytać kogoś o coś, uzyskać od kogoś jakieś informacje, poddać kogoś badaniu, śledztwu': {{/stl_7}}{{stl_10}}Wzięto jeńców na spytki. Postanowił wziąć gospodarzy na spytki. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}na swoje barki {{/stl_13}}{{stl_7}}'brać, przejmować odpowiedzialność za coś, za kogoś; zobowiązywać się do samodzielnego wykonania czegoś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Z pracą tą wiązała się duża odpowiedzialność, więc wolał wziąć ją na swoje barki. Wziął na swoje barki ciężar utrzymania rodziny. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}na swoje sumienie {{/stl_13}}{{stl_7}}'decydować, że będzie się odpowiedzialnym za coś, uznanym za winnego czemuś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Wziął na swoje sumienie uczynki brata. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś, coś} {{/stl_8}}na świadka {{/stl_13}}{{stl_7}}'powoływać się na kogoś, coś, poświadczać kimś, czymś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Brać, wziąć niebo i świętych na świadka, że coś się zdarzyło. Biorę cię na świadka w tej sprawie. Wezmę na świadka tę starą księgę. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}na tapetę {{/stl_13}}{{stl_8}}pot. {{/stl_8}}{{stl_7}}, to samo co brać – wziąć {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}na warsztat. {{/stl_7}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}na warsztat {{/stl_13}}{{stl_7}}'zaczynać jakąś pracę, zaczynać zajmować się czymś; brać na tapetę': {{/stl_7}}{{stl_10}}Autor wziął na warsztat ten sam wątek; stworzył tym razem dzieło. Wzięto na warsztat sprawę nadużyć w policji. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś, coś} {{/stl_8}}pod lupę {{/stl_13}}{{stl_7}}'zaczynać się komuś lub czemuś uważnie przyglądać, obserwować, badać kogoś lub coś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Braki wyszły, gdy wzięto sprawozdanie pod lupę. Policja wzięła właściciela lokalu pod lupę. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś, coś} {{/stl_8}}pod uwagę {{/stl_13}}{{stl_7}}'szczególnie uwzględniać kogoś, coś przy rozpatrywaniu, robieniu czegoś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Podczas czytania tego rozdziału proszę wziąć pod uwagę zapiski na marginesie. Kiedy wyjeżdżali do Włoch, brali pod uwagę tamtejsze upały. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}pod włos {{/stl_13}}{{stl_8}}pot. {{/stl_8}}{{stl_7}}'starać się skłonić kogoś do zrobienia czegoś, wykorzystując jego słabe strony, np. schlebiając mu, poruszając jego ambicję, wrażliwość': {{/stl_7}}{{stl_10}}Umieć sprytnie wziąć kogoś pod włos, by zrobić swoje. Nie bierzcie mnie pod włos, bo i tak się nie zgodzę. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{czyjąś} {{/stl_8}}stronę {{/stl_13}}{{stl_7}}'popierać jedną ze stron konfliktu, opowiadać się za kimś': {{/stl_7}}{{stl_10}}W domowych kłótniach zawsze brał stronę matki. Znów wziął stronę słabszych. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}w cugle {{/stl_13}}{{stl_7}}'ograniczać czyjąś swobodę działania, wolność; zmuszać kogoś do posłuszeństwa, narzucać komuś dyscyplinę': {{/stl_7}}{{stl_10}}Po powrocie z rejsu wziął syna w cugle. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}w dwa ognie {{/stl_13}}{{stl_7}}'atakować militarnie lub słownie z dwóch stron, we dwoje': {{/stl_7}}{{stl_10}}Wziąć kogoś w dwa ognie w publicznej debacie. Wzięto przeciwnika w dwa ognie, odcięto zaopatrzenie i zmuszono do kapitulacji. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}w obroty [do galopu] {{/stl_13}}{{stl_7}}'zmuszać kogoś do karności, posłuchu lub do wytężonej pracy (zwłaszcza po dłuższym okresie swobody, bezczynności) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Po powrocie do domu ojciec wziął go w obroty. Majster powiedział, że ich weźmie po niedzieli do galopu. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś, coś} {{/stl_8}}w rachubę {{/stl_13}}{{stl_7}}'uwzględnić kogoś, coś, liczyć się z kimś, czymś w swoich planach, działaniach': {{/stl_7}}{{stl_10}}Drużyna polska w ogóle nie brała w rachubę swojej porażki. Wzięli w rachubę i Piotra przy podziale łupów. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}w swoje [we własne] ręce {{/stl_13}}{{stl_7}}'zabierać się do czegoś osobiście, samemu pokierować czymś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Odkąd wziął sprawę w swoje ręce, zaczęło się poprawiać. Bierzcie przyszłość we własne ręce! (slogan wyborczy) {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}za dobrą monetę {{/stl_13}}{{stl_7}}'przyjmować coś zgodnie z czyimiś sugestiami za prawdziwe, nie dostrzegając nieszczerości, fałszywości; dawać się nabierać na pochlebstwa, kłamstwa': {{/stl_7}}{{stl_10}}Niczego nie podejrzewała i wszystkie jego tłumaczenia brała za dobrą monetę. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}za mordę [pysk] {{/stl_13}}{{stl_8}}pot. {{/stl_8}}{{stl_7}}'zmuszać kogoś brutalnymi metodami do posłuszeństwa, wprowadzać bezwzględny rygor w stosunku do kogoś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Trzeba takiego przywódcy, który by wziął ich za mordę. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}brać – wziąć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}za słowo {{/stl_13}}{{stl_7}}'wymuszać na kimś zobowiązanie do wykonania, spełnienia czegoś zadeklarowanego; upewniać się, że ktoś dotrzyma zobowiązań': {{/stl_7}}{{stl_10}}Zrobię ci to na jutro. – W porządku, ale biorę cię za słowo! {{/stl_10}}
Langenscheidt Polski wyjaśnień. 2015.